Każda osoba planująca rejestrację jednoosobowej działalności gospodarczej prędzej, czy później trafi na skrót PKD. Ostanim momentem, w którym to następuje jest wypełnianie formularza CEIDG-1, kiedy to trafiamy na pole rodzaje działalności gospodarczej symbol (5-znakowy) wg PKD 2007. Czym więc jest PKD i wspomniane symbole, zwane również kodami? Jakie kody powinien wprowadzić programista, administrator lub inny pracownik IT? Odpowiedzi na te i kilka innych pytań otrzymasz w dzisiejszym artykule.

Polska Klasyfikacja Działalności

Polska Klasyfikacja Działalności, bo takie rozszerzenie kryje się za skrótem PKD, to umownie przyjęty, hierarchicznie usystematyzowany podział zbioru rodzajów działalności społeczno-gospodarczych. Jej historia sięga końca XX wieku, a obecna wersja, znana pod nazwą PKD 2007, obowiązuje nas od 1 stycznia 2008 roku.

Osoba rejestrująca działalność gospodarczą jest zobowiązana podać kod(y) PKD, które najlepiej odwzorowują rodzaj oferowanych przez nią usług. Wymagany jest co najmniej jeden kod, tzw. przeważający, który odnosi się do rodzaju działalności, którą będziemy wykonywali w największym stopniu. Nie istnieje jednak górna granica ilości kodów, które możemy podać. Na formularzu CEIDG-1 zmieści się ich dziewięć, a kolejne wpisy możemy kontynuować przy pomocy formularzy CEIDG-RD.

Do czego toto służy?

PKD, jak wskazuje sama nazwa służy do sklasyfikowania wszystkich istniejących działalności w odpowiednie podgrupy. Tylko… po co? Cała klasyfikacja wykorzystywana jest w celach statystycznych. Na jej podstawie sporządzane są różnego rodzaju raporty przedstawiające np. w jakich sektorach działa najwięcej/najmniej firm, jak wygląda rozkład przychodów/dochodów w każdej z grup itp.

Czy muszę się więc przejmować niezgodnymi kodami PKD?

– „Hmm… jeśli to jest tylko do celów statystycznych, to czy ważne jest co ja tam faktycznie podam?”
– „It’s a very good question” – jak mawiają bracia Amerykanie 😉

Żadne przepisy podatkowe nie zabraniają przedsiębiorcy wystawić faktury na usługę, która nie wiąże się z dotychczasowo wykonywaną działalnością tylko dlatego, że w CEIDG brakuje wpisu z odpowiednim kodem PKD. Taka transakcja jest prawnie skuteczna i nie może być podważona czy zablokowana przez urzędnika skarbowego. Niemniej jednak takie zdarzenie jest równoważne z rozszerzeniem charakteru działalności gospodarczej, a to pociąga za sobą konieczność aktualizacji wpisu w CEIDG w terminie 7 dni od momentu zaistnienia zmiany.

Co może grozić za niedopełnienie obowiązku? Mandacik 🙂 tzn. kara finansowa, wykreślenie działalności z CEIDG, a nawet kara pozbawienia wolności do 2 lat. Co więcej, ze względu na wykorzystywanie PKD w celach statystycznych, kary finansowe i pozbawienia wolności grożą również ze strony odpowiednich przepisów o statystyce.

Mimo, że ryzyko tak dotkliwych kar jest znikome, to jednak warto dopełnić obowiązku i spać spokojnie. Czy chciał(a)byś się tłumaczyć na kwadracie, że siedzisz za niewłaściwy wpis PKD w CEIDG? 😉

Czy kody PKD do czegoś się przydają?

Sytuacjami, w których odpowiednie zapisy kodów PKD są często wymagane od razu, to m.in. udział w przetargach, czy wnioskowanie o dotacje. Może się zdarzyć tak, że brak odpowiedniego wpisu w CEIDG automatycznie dyskwalifikuje firmę już na starcie. Najczęściej jest jednak tak, że sam zapis w CEIDG nie wystarcza i żeby móc skorzystać z programu pomocowego lub wystartować w przetargu trzeba faktycznie osiągać dochody z odpowiedniego tytułu.

Cykl artykułów "Zakładamy działalność gospodarczą"

Ten wpis jest częścią cyklu poświęconego formalnościom związanym z zakładaniem jednoosobowej działalności gospodarczej. Zapoznaj się ze wszystkimi krokami, a zostanie przedsiębiorcą nie będzie dla Ciebie problemem.

  1. Rejestracja działalności gospodarczej
    1. Jak zyskać dodatkowy miesiąc małego ZUS-u gratis?
    2. Wybór formy opodatkowania
      1. uproszczony algorytm
    3. Dlaczego warto zdecydować się na kwartalne rozliczanie podatków?
    4. Kody PKD dla (szerokiego) świata IT
    5. Firmowe konto bankowe
      1. Ranking firmowych, osobistych i oszczędnościowych kont bankowych
  2. Zgłoszenie do ubezpieczeń w ZUS (obecnie, ten krok można wykonać podczas rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG z punktu 1.)
    1. Jaki wybrać formularz i kod tytułu ubezpieczenia?
    1. Kod wykonywanego zawodu programisty dla ZUS
  3. Rejestracja płatnika podatku VAT (obecnie, ten krok można wykonać podczas rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG z punktu 1.)
    1. Numer VAT UE jest bardziej potrzebny niż mi się wydawało
    2. VAT for dummies, czyli jak działa podatek od wartości dodanej?
    3. Świadczenie usług dla firmy zagranicznej wcale nie jest korzystniejsze w kontekście VAT-u
  4. Wybór biura rachunkowego
    1. 5 lat z biurem rachunkowym ifirma.pl. Oto dlaczego cały czas korzystam i polecam ich usługi.

Zakładając działalności, warto również wiedzieć, że wydatki, które poniesiesz jeszcze przed jej startem możesz rozliczyć podobnie to tych ponoszonych już w trakcie jej prowadzenia.

Ile kodów PKD wpisać?

Jak najmniej 🙂 Ja na starcie wpisałem sześć: 62.01.Z, 62.02.Z, 62.03.Z, 62.09.Z, 63.11.Z, 63.12.Z, z czego ten pierwszy (działalność związana z oprogramowaniem) jest przeważający. Gdybym działalność zakładał dziś, to wpisałbym tylko jeden – właśnie ten przeważający. W praktyce wyszło tak, że nie wystawiłem ani jednej faktury z innego tytułu.

Dlaczego nie warto przesadzać z ilością kodów PKD na starcie? Jest kilka powodów. W pierwszej kolejności chodzi o to, że wybór niektórych z nich nakłada na nas pewne ograniczenia. Np. wykonywanie czynności związanych z doradztwem (np. 62.02.Z) automatycznie wyłącza możliwość korzystania ze zwolnienia z VAT. Drugą rzeczą, którą warto mieć na uwadze to związek pomiędzy PKD, a wybraną formą opodatkowania. W tym miejscu chodzi głównie o ryczałt ewidencjonowany. Stawki ryczałtu są bowiem związane z rodzajem wykonywanej działalności. Może się więc okazać, że jedyna stawka z jakiej możesz skorzystać to 20%. Dodatkowo świadczenie części usług całkowicie wyłącza możliwość rozliczania się w formie ryczałtu.

Na szczęście ktoś poszedł po rozum do głowy i w obydwu powyższych przypadkach sam wpis do CEIDG nie powoduje wyłączenia. Dopiero faktyczne wykonywanie czynności i osiąganie przychodu z tego tytułu ma znaczenie.

Pracując jako programista, administrator, czy tester oprogramowania praktycznie wszystkie swoje usługi możesz podciągnąć pod jeden kod. Fakt ten, wraz z łatwością dodania nowych lub aktualizacji istniejących kodów sprawia, że nie ma potrzeby wpisywania na starcie wszystkiego co Ci tylko przyjdzie do głowy. Kiedy nadejdzie potrzeba, to spokojnie zdążysz dopełnić formalności.

Jaki kod wybrać?

Wymienię teraz kilka najbardziej popularnych kodów, które powinny wystarczyć Ci do opisania swojej działalności, kiedy tylko zdecydujesz się przejść na swoje. W pierwszej kolejności spójrzmy na dział 62 (Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana) w sekcji J (Informacja i komunikacja). Jeżeli planujesz przejść na samozatrudnienie i pracować na zlecenie klienta, to w tym dziale znajdziesz wszystko co Ci potrzeba.

Jak widzisz, osoby pracujące dla zewnętrznych klientów mają wszystko skondensowane w jednym dziale. Inaczej jest w przypadku twórców zarabiających na własnych produktach. Tu trzeba poszperać w kilku działach, żeby znaleźć coś odpowiedniego dla siebie.

Kiedy specjalizujesz się w jakiejś dziedzinie, to możesz pomyśleć o samodzielnym wydaniu… książki 🙂 Z wersją papierową może być sporo pracy, ale ebook jest całkowicie do ogarnięcia przez jedną osobę. A jeśli książka to zbyt duży kaliber, to może chociaż jakąś gazetkę lub czasopismo? 😉 W takim wypadku warto pochylić się nad działem 58 (Działalność wydawnicza):

Nazwy mówią chyba same za siebie. Wszystkie powyższe podklasy obejmują działalność wydawniczą zarówno w formie papierowej jako i elektronicznej.

W dziale 58 jest jeszcze jeden kod uzupełniający, pod który podciągamy wydawanie rzeczy niesklasyfikowanych w trzech poprzednich:

Podobnie jak kod 63.12.Z jest on również czasem wykorzystywany przez blogerów. Zamykając już temat blogersko-wydawniczy spójrzmy jeszcze na podklasę:

Często zdarza się, że programiści oprócz samodzielnego klepania kodu zaczynają przekazywać swoją wiedzę i uczyć klepania kodu innych. Jeśli odbywa się to w formie jakichś kursów lub warsztatów, chcielibyśmy to zmonetyzować i prawidłowo rozliczyć to poniższy symbol nie powinien wzbudzać wątpliwości fiskusa:

Przejdźmy teraz to twardszej części branży komputerowej:

Podejrzewam, że instalowanie mainframe’ów, czy produkcja/montaż sprzętu komputerowego nie zdarza się często wśród osób samozatrudnionych 😉 Inaczej może jednak wyglądać sprawa jego naprawy:

Ostatnim zagadnieniem jakie warto poruszyć jest sprzedaż (zarówno sprzętu jak i oprogramowania):

Na koniec bonus. W ostatnim czasie zastanawialiśmy się wewnątrz kapituły toruńskiego JUG-a w jaki sposób rozliczać się ze sponsorami, którzy chcieliby wesprzeć finansowo naszą organizację. Problem jest taki, że jesteśmy nieformalną grupą, bez żadnej osobowości prawnej i nie możemy wystawiać faktur jako Toruń JUG. W grę wchodziło założenie fundacji lub stowarzyszenia, ale to wiąże się z pewnymi kosztami (choćby za prowadzenie pełnej księgowości) i dodatkowymi formalnościami. Ciekawą opcją alternatywną może być wzięcie księgowości związanej z organizacją eventów na działalność jednego z liderów i rozliczanie wszystkiego właśnie tą drogą. Do tego celu konieczny będzie odpowiedni kod PKD:

W tym miejscu mam do Ciebie prośbę. Jeśli był[a|e]ś w podobnej sytuacji i znasz lepsze lub prostsze rozwiązanie rozliczania przychodów i wydatków takich nieformalnych organizacji, to podziel się proszę wiedzą na ten temat ze mną. Możesz to zrobić zostawiając komentarz poniżej lub pisząc do mnie maila. Będę zobowiązany.

Epilog

Trochę mnie poniosło 🙂 Wymieniłem znacznie więcej kodów niż będzie kiedykolwiek potrzebne prostemu programiście, testerowi, czy administratorowi. Prawda jest taka, że większości samozatrudnionych osób na starcie wystarczy tylko jeden kod PKD. Kolejne wpisy spokojnie można dodawać sukcesywnie, kiedy faktycznie nadejdzie taka potrzeba.

W tym artykule starałem się wymienić wszystkie kody PKD ocierające się mniej lub bardziej o świat informatyków. Gdybyś mimo wszystko potrzebował(a) czegoś dodatkowego, to zachęcam do skorzystania z jednej z wielu dostępnych w internecie tabel. Ja korzystałem z tej ze strony biznes.gov.pl.

Jeżeli uważasz, że pominąłem jakiś szczególnie ważny kod, to napisz o tym w komentarzu poniżej. Chętnie się poprawię 😉 Zachęcam również do dzielenia się wszelkimi innymi uwagami. Konstruktywna krytyka jest zawsze mile widziana.

Bądź na bieżąco!

Podobają Ci się treści publikowane na moim blogu? Nie chcesz niczego pominąć? Zachęcam Cię do subskrybowania kanału RSS, polubienia fanpage na Facebooku, zapisania się na listę mailingową:

Dołączając do newslettera #NoweRozdanie2 otrzymasz dostęp do dodatkowych materiałów:

  • PDF: „Jednoosobowa działalność gospodarcza krok po kroku” (do artykułu)
  • PDF: „FAQ: Jak pracuje się dla Roche/Sii?” (do artykułu)
  • PDF: „Jak zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia kontroli i co zrobić kiedy urzędnik zapuka do Twoich drzwi?” (do artykułu)

Powyższe dane są przechowywane w systemie Mailchimp i nie są udostępniane nikomu innemu. Więcej szczegółów znajdziesz na stronie polityki prywatności.

lub śledzenia mnie na Twitterze. Generalnie polecam wykonanie wszystkich tych czynności, bo często zdarza się tak, że daną treść wrzucam tylko w jedno miejsce. Zawsze możesz zrobić to na próbę, a jeśli Ci się nie spodoba – zrezygnować :)

Dołącz do grup na Facebooku

Chcesz więcej? W takim razie zapraszam Cię do dołączenia do powiązanych grup na Facebooku, gdzie znajdziesz dodatkowe informacje na poruszane tutaj tematy, możesz podzielić się własnymi doświadczeniami i przemyśleniami, a przede wszystkim poznasz ludzi interesujących się tą samą tematyką co Ty.

W grupie Programista Na Swoim znajdziesz wiele doświadczonych osób chętnych do porozmawiania na tematy krążące wokół samozatrudnienia i prowadzenia programistycznej działalności gospodarczej. Vademecum Juniora przeznaczone jest zaś do wymiany wiedzy i doświadczeń na temat życia, kariery i problemów (niekoniecznie młodego) programisty.

Wesprzyj mnie

Jeżeli znalezione tutaj treści sprawiły, że masz ochotę wesprzeć moją działalność online, to zobacz na ile różnych sposobów możesz to zrobić. Niezależnie od tego co wybierzesz, będę Ci za to ogromnie wdzięczny.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Na wsparciu możesz także samemu zyskać. Wystarczy, że rzucisz okiem na listę różnych narzędzi, które używam i polecam. Decydując się na skorzystanie z któregokolwiek linku referencyjnego otrzymasz bonus również dla siebie.

Picture Credits